Występowanie w roli upadłego jako zarząd spółki
Występowanie w roli upadłego jako zarząd – przewodnik przetrwania (i zwycięstwa).
1. Kiedy zarząd staje się „upadłym”?
Niektórzy myślą, że upadłość to stan dotyczący wyłącznie spółki. Otóż nie – w polskich realiach coraz częściej zarząd staje się stroną postępowania upadłościowego, czy tego chce, czy nie.
Zwłaszcza jeśli:
- zawalił termin na zgłoszenie upadłości,
- nie zadbał o dokumentację księgową,
- „liczył, że się uda” i teraz patrzy na zawiadomienia z prokuratury.
Trafiasz wtedy na salę sądową nie jako prezes, a jako… upadły.
2. Zgłoszenie wniosku o upadłość – obowiązek czy przywilej?
Art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego:
„Dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie 30 dni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.”
Ten przepis to prawna tykająca bomba zegarowa.
Przekroczysz termin?
Witaj w art. 299 KSH, art. 586 KSH i bonusowo w KKS.
O tym więcej tutaj:
Odpowiedzialność zarządu za zobowiązania – to nie mit
3. A co, gdy już za późno? Występujesz jako upadły.
W wielu sprawach reprezentujemy członków zarządu w postępowaniach:
- o ogłoszenie upadłości spółki, gdzie pojawiają się zarzuty osobiste,
- o wyjawienie majątku,
- o ukrywanie dokumentacji księgowej,
- o odpowiedzialność za zobowiązania po likwidacji spółki.
Zarząd traktowany jest często nie jak świadek, lecz główna postać dramatu.
Wtedy pomocna jest procedura:
Odtwarzanie dokumentacji spółek i JDG
4. Orzecznictwo nie pozostawia złudzeń.
Wyrok SA w Warszawie z 3.02.2021 r., VI ACa 354/20:
„Członek zarządu ponosi odpowiedzialność osobistą za zobowiązania spółki w przypadku braku zgłoszenia upadłości w terminie, niezależnie od przyczyn nieprawidłowości finansowych.”
Innymi słowy:
Nie musisz być winny zadłużenia spółki – wystarczy, że nie zgłosiłeś upadłości na czas.
5. Przykład praktyczny: upadły prezes z branży handlu online.
Branża: e-commerce, sprzęt elektroniczny
Problemy: wypowiedziane leasingi, kredyty, brak płynności
Prezes zlekceważył obowiązek zgłoszenia upadłości – „liczyłem, że nowa dostawa to odrobi”
W efekcie:
- wniosek o upadłość złożony przez ZUS,
- wniosek o art. 299 KSH z roszczeniem 1,4 mln zł,
- prokuratura i postępowanie karne z art. 586 KSH,
- komornik na prywatnym majątku prezesa.
Co zrobiliśmy?
- Odtworzono dokumentację,
- Wykazano brak przesłanek niewypłacalności 30 dni przed terminem,
- Przeniesiono część majątku w legalny sposób,
- Uznano działania prezesa za nienoszące znamion rażącego niedbalstwa.
Efekt?
Oddalenie powództwa z art. 299 KSH, spokój na froncie cywilnym, dalej walczymy z karą.
6. Jak chronimy zarządy spółek przed odpowiedzialnością?
W naszym podejściu łączymy:
- analizę terminów niewypłacalności,
- rekonstrukcję dokumentacji,
- audyt osobistego majątku i ekspozycji,
- przygotowanie na postępowania karne i cywilne.
Zobacz też:
Obsługa nieujawnienia danych beneficjenta
Doradztwo z art. 299 i innych przepisów
7. Czy ogłoszenie upadłości zwalnia z odpowiedzialności?
Nie zawsze.
Postanowienie SN z 16.10.2020 r., V CSK 248/19:
„Samo złożenie wniosku o upadłość, nawet skuteczne, nie wyklucza odpowiedzialności z art. 299 KSH, jeśli nie zostało złożone w odpowiednim terminie.”
Czyli: złożyłeś? Brawo. Ale jeśli za późno – i tak odpowiadasz.
8. Alternatywa: restrukturyzacja zamiast upadłości.
Jeśli firma jest jeszcze na granicy, warto rozważyć:
Restrukturyzacja firm i oddłużanie
Postępowanie o zatwierdzenie układu (PZU) pozwala:
- wstrzymać egzekucje,
- odzyskać płynność,
- uchronić zarząd przed odpowiedzialnością.
Ale działa tylko, jeśli jest na czas.
9. A może… alternatywna upadłość?
Gdy sytuacja jest beznadziejna – nie znaczy to, że bez wyjścia.
Alternatywna upadłość pozwala:
- przejść przez procedurę jako osoba fizyczna,
- odzyskać kontrolę nad życiem zawodowym,
- zakończyć raz na zawsze epizod „byłem prezesem spółki z problemami”.
10. Największe błędy zarządów w postępowaniach upadłościowych.
❌ Brak kontaktu z kancelarią przez miesiące,
❌ Ukrywanie majątku bez strategii,
❌ Próba prowadzenia spółki „na boku” mimo ogłoszenia upadłości,
❌ Utrata dokumentacji i brak jej odtworzenia.
Wielu myśli, że postępowanie upadłościowe to „koniec i nie trzeba się niczym przejmować”.
To najgorszy możliwy błąd.
11. Podsumowanie: upadłość to nie hańba. Ale ignorancja – tak
- początkiem nowego rozdziału,
- narzędziem do rozliczenia się z przeszłością,
- sposobem ochrony członków zarządu.
Ale tylko pod warunkiem, że działasz, zanim sąd zacznie działać za Ciebie.
Klauzula prawna:
Bladowski.Legal sp.j. nie świadczy usług doradztwa inwestycyjnego ani zarządzania aktywami. Nie oferujemy publicznie jakichkolwiek instrumentów finansowych. Strona pełni wyłącznie funkcję informacyjną.
Chroń siebie, swój majątek i swoją rodzinę.
Zapraszamy do lektury naszego poradnika.
Zapoznaj się z naszymi Praktyczne narzędziami do ochrony majątku oraz Ofertą
Skontaktuj się z nami przez formularz kontaktowy lub odwiedź sekcję Strefa Eksperta, by poznać więcej praktycznych porad.
Autor: Błażej Bladowski – ekspert w zakresie ochrony majątku, prawa egzekucyjnego i antywindykacji.
