Poradnik: Optymalizacja VAT 2026
Od 2026 roku przedsiębiorcy zyskają nowe narzędzie do uproszczenia rozliczeń i optymalizacji podatkowej – limit obrotu uprawniający do zwolnienia z VAT zostanie podniesiony z 200 000 zł do 240 000 zł. Choć zmiana ta wydaje się techniczna, jej praktyczne skutki mogą być ogromne – zarówno dla jednoosobowych działalności, jak i firm świadczących usługi dla konsumentów. Dla jednych to szansa na uproszczenie księgowości i obniżenie cen, dla innych – potencjalne ograniczenie konkurencyjności. W tym artykule analizujemy, kto zyska, kto powinien uważać, i jak przygotować się do nadchodzącej rewolucji. Przywołujemy orzecznictwo, interpretacje podatkowe oraz realne przykłady z praktyki Bladowski Legal, które pokazują, że nowe przepisy mogą stać się skutecznym narzędziem do strategicznego zarządzania podatkami w małych firmach.
Nowy próg VAT 2026 – kto skorzysta, kto straci, a kto powinien się przygotować już teraz?
Od 1 stycznia 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać nowy limit uprawniający do zwolnienia z VAT – 240 000,00 zł rocznego obrotu. To zmiana rewolucyjna, która może wpłynąć na funkcjonowanie tysięcy mikroprzedsiębiorstw, freelancerów, a także podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą.
O ile z pozoru podniesienie progu ma charakter prorozwojowy i upraszczający, o tyle w praktyce niesie za sobą szereg skutków prawnych i podatkowych, które warto zrozumieć zanim nowelizacja zacznie obowiązywać.
Czym jest zwolnienie podmiotowe z VAT i co się zmieni w 2026 roku?
Zgodnie z art. 113 ustawy o VAT, podatnik może korzystać ze zwolnienia z VAT, jeśli jego sprzedaż nie przekroczy w skali roku określonego limitu obrotu. Obecnie (2025 r.) jest to 200 000 zł. Od 2026 roku będzie to 240 000 zł.
To oznacza, że podmioty o rocznych przychodach do 240 000 zł nie będą musiały rejestrować się jako podatnicy VAT. Jest to zgodne z przepisami dyrektywy 2006/112/WE (art. 282 i nast.) oraz decyzją wykonawczą Rady UE nr 2023/1553 z dnia 25 lipca 2023 r., która zatwierdziła Polsce możliwość podniesienia progu zwolnienia.
Pamiętaj o odpowiednich Kodach PKD 2025 pod AML cz.1
Kto skorzysta na podwyższeniu progu?
Największymi beneficjentami zmiany będą:
- Freelancerzy, osoby samozatrudnione, mikroprzedsiębiorcy – szczególnie działający w branżach B2C, gdzie odbiorcami usług są konsumenci niebędący podatnikami VAT.
- Nowe firmy – nowo zakładane podmioty będą miały większą swobodę wejścia na rynek bez konieczności rejestracji do VAT.
- Podmioty handlujące lokalnie/usługowe – np. fryzjerzy, kosmetyczki, mechanicy, korepetytorzy.
Zwolnienie z VAT pozwala tym podmiotom oferować ceny brutto niższe niż konkurencja rozliczająca VAT, co może być elementem przewagi konkurencyjnej.
Kto może stracić na zmianie?
- Firmy B2B – jeśli odbiorcami są inni przedsiębiorcy, rezygnacja z VAT może być nieopłacalna, bo kontrahent nie odliczy VAT od faktury.
- Firmy eksportowe lub importujące – brak VAT oznacza brak możliwości korzystania z procedur wewnątrzwspólnotowych.
- Podmioty inwestujące – brak możliwości odliczenia VAT od zakupu środków trwałych czy kosztów inwestycyjnych.
Przykłady z praktyki kancelarii.
Przykład 1: Grafik komputerowy
Pan Mateusz prowadzi jednoosobową działalność, jego roczny obrót to ok. 210 000 zł. Do tej pory musiał być podatnikiem VAT. Od 2026 r. będzie mógł korzystać z uproszczonego modelu bez VAT. To oznacza mniej biurokracji, niższe ceny dla klienta i brak konieczności rozliczeń kwartalnych.
Przykład 2: Trener personalny
Pani Karolina prowadzi usługi trenerskie, głównie dla osób fizycznych. Osiąga roczny obrót ok. 235 000 zł. W 2025 roku musiała zarejestrować VAT, co podnosiło jej ceny i zmniejszało marże. W 2026 roku może pozostać poza VAT, co istotnie wpłynie na jej konkurencyjność.
Przykład 3: Frzjerka
Pani Kasia prowadzi salon i ma miesięczne obroty ok. 15 000 zł. Po 13 miesiącach przekracza 200 000 zł rocznie. Musi od razu zarejestrować się jako czynny podatnik VAT od transakcji, które przekroczą limit.
Przykład 4: Programista B2B
Pan Marek pracuje jako programista na kontraktach i wystawia faktury na 18 000 zł miesięcznie. W 12 miesiącu działalności przebija limit 200 000 zł. Od następnej faktury musi doliczać VAT 23%, chyba że korzysta ze zwolnienia dla usług świadczonych poza UE (bo wchodzą w reverse charge).
Przykład 5: Sklep internetowy
Mała firma sprzedaje rękodzieło. Roczny obrót to 190 000 zł – brak VAT. Ale po świętach sprzedaż skoczyła o 20 000 zł i właściciel przekroczył próg. Od nadwyżki (czyli od 10 000 zł ponad 200 000 zł) musi zapłacić VAT i zarejestrować się jako podatnik czynny.
Stanowiska i interpretacje podatkowe:
W interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 15.11.2023 r. (0112-KDIL1-3.4012.464.2023.2.MR) potwierdzono, że podatnik, który przekroczy limit VAT z tytułu jednorazowej czynności, nie traci automatycznie prawa do zwolnienia, o ile nie stanowi ona regularnej działalności.
Wyrok NSA z 27 czerwca 2023 r. (I FSK 654/21) przypomniał, że limity zwolnień z VAT powinny być stosowane zgodnie z zasadą proporcjonalności i nie mogą ograniczać dostępu do rynku.
Interpretacja ogólna MF z 1 lutego 2024 r. wskazuje, że podatnicy wchodzący na rynek powinni samodzielnie ocenić, czy korzystniej jest rozpocząć działalność jako podatnik VAT, czy w reżimie zwolnienia.
Optymalizacja podatkowa w świetle nowego progu.
Podniesienie limitu do 240 000 zł może stać się narzędziem optymalizacji:
- Czasowe rozdzielenie działalności – np. usługi wykonywane osobiście w limicie do 240 000 zł, a pozostałe przez spółkę.
- Split działalności rodzinnej – małżone lub osoby współpracujące mogą rozdzielić aktywność gospodarcza, aby każda mieściła się w limicie.
- Rezygnacja z VAT w modelu B2C – tam gdzie VAT nie jest atutem, jego brak może być przewagą.
W każdym przypadku zalecana jest analiza struktury klientów, modelu kosztowego oraz planu inwestycyjnego.
Wyrok NSA z 12.02.2019 r., I FSK 230/17
– Sąd wskazał, że do limitu 200 000 zł należy wliczać całość sprzedaży zwolnionej z VAT (np. edukacja, medycyna), chyba że ustawa wprost przewiduje wyłączenie. To oznacza, że nawet „zw” wlicza się do progu.
Wyrok WSA w Warszawie z 15.10.2020 r., III SA/Wa 1487/20
– Przedsiębiorca rozbił działalność na dwie firmy (żona i mąż), aby uniknąć VAT. Sąd stwierdził, że próg 200 000 zł liczy się dla całej działalności gospodarczej łącznie, jeżeli faktycznie prowadzi ją jedna osoba, a nie formalnie dwie.
Wyrok NSA z 25.04.2017 r., I FSK 1836/15
– Limit zwolnienia z VAT nie dotyczy transakcji wewnątrzwspólnotowych ani importu usług. Nawet jeżeli obroty w Polsce nie przekraczają 200 000 zł, przedsiębiorca musi się zarejestrować jako podatnik VAT-UE, gdy nabywa usługi od kontrahentów zagranicznych.
Wnioski i rekomendacje.
- Przemyśl, czy Twoja firma korzysta na zwolnieniu, czy lepiej pozostać VAT-owcem.
- Zadbaj o ewidencję przychodów już w 2025 roku – przekroczenie limitu w 2026 wyklucza zwolnienie.
- Sprawdź, czy możesz rozdzielić usługi lub zmienić model współpracy, aby mieścić się w limicie.
Na zmianie progu VAT nie wszyscy zyskają, ale dla wielu będzie to okazja do obniżenia kosztów i uproszczenia działalności. Warto przygotować się zawczasu.
Klauzula prawna:
Bladowski.Legal sp.j. nie świadczy usług doradztwa inwestycyjnego ani zarządzania aktywami. Nie oferujemy publicznie jakichkolwiek instrumentów finansowych. Strona pełni wyłącznie funkcję informacyjną.
Chroń siebie, swój majątek i swoją rodzinę.
Zapraszamy do lektury naszego poradnika.
Zapoznaj się z naszymi Praktyczne narzędziami do ochrony majątku oraz Ofertą
Skontaktuj się z nami przez formularz kontaktowy lub odwiedź sekcję Strefa Eksperta, by poznać więcej praktycznych porad.
Autor: Błażej Bladowski – ekspert w zakresie ochrony majątku, prawa egzekucyjnego i antywindykacji.