Skup spółek zadłużonych – fakty i mity (cz. 1)

Sprzedaż zadłużonej spółki w Polsce to temat obrosły mitami, nieporozumieniami i najróżniejszymi „internetowymi legendami prawniczymi”. Z jednej strony przedsiębiorcy szukają ratunku dla swoich firm – z drugiej, natrafiają na gąszcz sprzecznych opinii.

Czy skup zadłużonej spółki to realne rozwiązanie, czy tylko chwyt marketingowy? Jakie są ryzyka, a gdzie kończą się absurdy interpretacyjne?

W tym artykule, przygotowanym przez kancelarię Bladowski Legal, rzetelnie i bez bufonady rozwiewamy najczęstsze wątpliwości i demaskujemy mity związane z rynkiem obrotu spółkami w trudnej sytuacji finansowej.

Przy okazji – wskazujemy realne mechanizmy ochrony majątku, możliwości restrukturyzacyjne i strategie radzenia sobie z zagrożeniami prawnymi, jakie niesie prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce.

Na czym polega skup spółek zadłużonych?

Skup spółki zadłużonej to proces, w którym wyspecjalizowany podmiot przejmuje od dotychczasowego właściciela udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) lub akcje prostej spółki akcyjnej (PSA), mimo że spółka posiada zobowiązania wobec wierzycieli. Celem takiego działania może być:

dalsze prowadzenie działalności pod nowym zarządem,
restrukturyzacja zadłużenia,
przygotowanie spółki do upadłości lub likwidacji w sposób uporządkowany.

Z punktu widzenia dotychczasowego właściciela – to szansa na uwolnienie się od odpowiedzialności majątkowej, choć nie zawsze bezwarunkowo.

Mit 1: „Sprzedaję spółkę, więc problem znika”

To jedno z najczęściej powtarzanych nieporozumień. Odpowiedzialność członka zarządu nie znika automatycznie wraz ze sprzedażą spółki. Jeśli doszło do powstania zobowiązań wcześniej, a członek zarządu nie złożył w terminie wniosku o upadłość, wówczas nadal może odpowiadać swoim majątkiem na podstawie:

art. 299 Kodeksu spółek handlowych (przeczytaj analizę art. 299 KSH),
art. 116 Ordynacji podatkowej (za zaległości podatkowe),
art. 586 KSH (jeśli nie zgłoszono wniosku o upadłość w terminie).

Zobacz też: odpowiedzialność majątkowa członka zarządu – fakty

Mit 2: „Sprzedaż spółki to sposób na uniknięcie egzekucji komorniczej”

Zacznijmy od tego, że egzekucję komorniczą prowadzi się wobec majątku dłużnika. W przypadku spółki z o.o., komornik może prowadzić egzekucję z jej składników majątkowych. Jeśli spółka nie posiada żadnych aktywów, a członek zarządu ponosi odpowiedzialność subsydiarną (np. art. 299 KSH), egzekucja może być skierowana do jego prywatnego majątku.

Sprzedaż udziałów spółki nie powoduje umorzenia egzekucji. Dopóki sąd nie uzna, że nowy zarząd działa legalnie i przejął pełną kontrolę, ryzyko odpowiedzialności osobistej nadal istnieje.

Przykład praktyczny: blokowanie działań komorniczych – jak robimy to legalnie

Mit 3: „Każda spółka może być sprzedana, nawet jeśli nie ma dokumentów”

To częściowo prawda – ale tylko częściowo. Z punktu widzenia prawa cywilnego możliwe jest zbycie udziałów lub akcji nawet wtedy, gdy dokumentacja spółki jest niekompletna. Jednakże:

notariusz może odmówić czynności, jeśli nie będzie miał pewności co do reprezentacji,
bez dokumentów trudno ustalić stan faktyczny zadłużenia,
odtworzenie dokumentacji może być czasochłonne i kosztowne.

Zobacz też: odtwarzanie dokumentacji spółki lub JDG

Mit 4: „Sprzedaż spółki to sposób na wyczyszczenie historii”

Nie istnieje coś takiego jak „wyczyszczenie historii” spółki. Zmiana właściciela nie kasuje:

wpisów w KRS,
zaległości wobec ZUS czy US,
raportów w bazach gospodarczych (np. BIG, KRD),
negatywnej historii współpracy z kontrahentami.

To trochę jak sprzedaż samochodu z długami – nowy właściciel może próbować je spłacić, ale mandatów z przeszłości nie da się anulować.

Fakty: kiedy skup spółki zadłużonej ma sens?

Nie wszystko w tym obszarze to czarna magia. Legalnie przeprowadzony skup spółki zadłużonej może mieć realny sens, o ile:

nowy nabywca ma plan restrukturyzacji lub specjalizuje się w obsłudze trudnych aktywów,
zarząd niezwłocznie zgłasza zmianę do KRS i przejmuje kontrolę nad spółką,
nie doszło do przestępstw skarbowych lub oszustwa.

Sprawdź, kiedy rekomendujemy skup spółek z zagubioną dokumentacją:

→ czytaj więcej w sukcesach kancelarii

Kiedy NIE warto rozważać sprzedaży zadłużonej spółki?

Nie rekomendujemy sprzedaży spółki w sytuacji, gdy:

zarząd ukrywa istotne dane przed kupującym (co może skutkować zarzutami karnymi),
spółka posiada zobowiązania publicznoprawne nieujawnione w bilansie,
nie doszło do zgłoszenia do CRBR (Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych) – co grozi karą do miliona złotych (czytaj więcej).

Czy skup zadłużonych spółek to rynek dla oszustów?

Nie. To rynek pełen niejasności i prawnych niuansów – ale również bardzo potrzebna nisza. W krajach zachodnich funkcjonują całe fundusze inwestycyjne specjalizujące się w „spółkach do restrukturyzacji”.

W Polsce problem polega na braku regulacji, nieuczciwej konkurencji i mitach, które zniekształcają obraz tej działalności. Dlatego warto zaufać kancelarii, która działa jawnie i legalnie – jak Bladowski Legal.

Co może zaoferować nasza kancelaria?

Jako kancelaria, która od lat działa na styku prawa handlowego, karnego gospodarczego i restrukturyzacyjnego, zapewniamy:

analizę stanu prawnego spółki przed zbyciem,
pełną obsługę prawną sprzedaży udziałów,
wsparcie w rekonstrukcji dokumentacji księgowej,
ochronę członków zarządu przed nieuzasadnioną odpowiedzialnością cywilną lub karną.

Zobacz przykłady:

→ optymalizacja spółek oraz JDG

→ odłużanie działalności gospodarczych