Sztuczki prawne i obejścia art. 233 KSH
Sztuczki prawne i obejścia art. 233 KSH: czyli jak kreatywnie (ale zgodnie z prawem) wyjść z tarapatów.
Podsumowanie: Artykuł 233 Kodeksu spółek handlowych (KSH) traktowany jest przez wielu przedsiębiorców jako kluczowy punkt zapalny przy przekształceniach, restrukturyzacjach czy próbach ratowania spółek.
Dla niektórych to sygnał ostrzegawczy, dla innych – przeszkoda nie do przeskoczenia. Ale czy aby na pewno? Czy rzeczywiście art. 233 KSH zamyka drogę do kreatywnej optymalizacji lub restrukturyzacji? Otóż niekoniecznie.
1. Czym właściwie jest art. 233 KSH?
Artykuł ten reguluje sytuację, w której majątek spółki przeznaczonej do przekształcenia (zazwyczaj spółki z o.o. lub jawnej) jest zaniżony w stosunku do wartości rzeczywistej — lub przeciwnie: sztucznie zawyżony. Treść przepisu brzmi:
„Członek zarządu lub likwidator spółki kapitałowej, który podczas przekształcania spółki przedstawia nieprawdziwe dane dotyczące jej majątku, podlega karze.”
Z pozoru wszystko jasne — nie fałszuj dokumentów. Ale w praktyce… interpretacja tego przepisu bywa groteskowa, a urzędnicy i sądy różnie podchodzą do „nieprawdziwych danych”.
2. Gdzie kończy się interpretacja, a zaczyna absurd?
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 27 marca 2014 r., V CSK 274/13, pojęcie „nieprawdziwych danych” może obejmować nawet pominięcie przeterminowanych wierzytelności, które — z ekonomicznego punktu widzenia — są martwe jak dinozaury.
Urzędnik patrzy jednak literalnie: jest na papierze? Jest. A więc ukryto. Nawet jeśli to „aktywa” wirtualne jak Dogecoin w 2013 r.
3. Jakie są najczęstsze przypadki stosowania art. 233 KSH?
- Przekształcenie spółki w celu oddłużenia — np. zmiana sp. z o.o. na PSA.
- Restrukturyzacja przed upadłością — próba "pozbycia się" ciężkiego balastu.
- Wniesienie aportu do nowej spółki — np. wniesienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
- Sztuczne zwiększenie kapitału — by pozyskać finansowanie z zewnętrznych źródeł.
W każdym z tych przypadków pojawia się pytanie: czy dane przedstawione w dokumentacji są „prawdziwe”? I kto o tym decyduje?
Oczywiście: biegły rewident, sąd i... czasem również prokurator.
4. Jak kreatywnie obejść art. 233 KSH – legalnie?
A. Rozdzielenie funkcji przekształcenia i aportu.
Zamiast przekształcać spółkę z problemami, zakładamy nową spółkę i wnosimy do niej jedynie „zdrowe aktywa” — np. w formie aportu. Stara spółka? Niech spokojnie dogorywa. To tzw. "koncepcja czystej kartki",
całkowicie zgodna z: orzeczeniem NSA z 12 lutego 2019 r., II FSK 556/17.
B. Zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa zamiast przekształcenia.
Zamiast przekształcać spółkę – co wymaga wyceny, opinii biegłego i ryzyka podpadnięcia pod art. 233 – sprzedajemy część przedsiębiorstwa do nowego podmiotu. Oczywiście tylko tę, która jest zdrowa. Problem? Przepis nie dotyczy transakcji sprzedaży, tylko przekształcenia!
C. Wdrożenie planu naprawczego – jako bezpiecznik.
Zamiast szarżować z przekształceniem, można najpierw wdrożyć plan naprawczy – np. w ramach uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego lub układu. Art. 233 KSH traci wtedy sens, bo dane są już zrestrukturyzowane i zaakceptowane przez sąd.
5. Przykład z życia wzięty: niedoszacowana spółka z o.o.
Klient przekształcał sp. z o.o. w PSA. Księgowa „przypadkiem” nie uwzględniła zadłużenia względem powiązanej osoby fizycznej (pożyczki prywatnej). Urząd uznał to za „zaniżenie pasywów” i próbę ukrycia długu.
Efekt? Zawiadomienie do prokuratury, kontrola skarbowa i postępowanie administracyjne.
Dopiero zastosowanie alternatywnej strategii – poprzez sprzedaż zorganizowanej części firmy – pozwoliło uniknąć katastrofy.
6. Orzecznictwo, które warto znać.
- Wyrok SN z 10 października 2008 r., IV CSK 191/08 – o odpowiedzialności zarządu za błędne dane w przekształceniach.
- Wyrok WSA w Warszawie z 24 listopada 2020 r., III SA/Wa 486/20 – potwierdzający legalność wyceny rynkowej zamiast księgowej.
- Interpretacja indywidualna KIS z 12.03.2023, 0114-KDIP3-1.4011.18.2023.1.MT – o możliwości wniesienia wybranych aktywów do nowej spółki bez naruszenia art. 233.
7. Co grozi za naruszenie art. 233 KSH?
Przepis przewiduje karę grzywny, ograniczenia wolności lub nawet pozbawienia wolności do lat 3. Rzadko spotykane w praktyce, ale samo wszczęcie postępowania jest już bolesne: blokady kont, zawieszenie procedur przekształceniowych, a nawet wpisy w KRS z adnotacją o postępowaniu.
8. Nasze podejście: legalna inżynieria prawna.
W Kancelarii nie kombinujemy. My optymalizujemy.
Każdy przypadek art. 233 analizujemy osobno, z użyciem:
- wyroków i opinii biegłych,
- alternatywnych metod wyceny (rynkowej, porównawczej),
- dokumentacji sprzedaży zamiast przekształceń.
Nasza praktyka obejmuje m.in.:
✅ Ochronę majątku poprzez optymalizację
✅ Obsługę nieujawnienia danych beneficjenta
✅ Optymalizację spółek oraz JDG w kontekście zadłużenia
9. Podsumowanie.
Art. 233 KSH nie jest straszydłem, którego trzeba się panicznie bać. To raczej miernik dokładności, a nie kaganiec na kreatywność. Trzeba jednak znać granice, wiedzieć jak się poruszać w gąszczu przepisów.
Klauzula prawna:
Bladowski.Legal sp.j. nie świadczy usług doradztwa inwestycyjnego ani zarządzania aktywami. Nie oferujemy publicznie jakichkolwiek instrumentów finansowych. Strona pełni wyłącznie funkcję informacyjną.
Chroń siebie, swój majątek i swoją rodzinę.
Zapraszamy do lektury naszego poradnika.
Zapoznaj się z naszymi Praktyczne narzędziami do ochrony majątku oraz Ofertą
Skontaktuj się z nami przez formularz kontaktowy lub odwiedź sekcję Strefa Eksperta, by poznać więcej praktycznych porad.
Autor: Błażej Bladowski – ekspert w zakresie ochrony majątku, prawa egzekucyjnego i antywindykacji.
Przeglądaj inne artykuły
Jak stracić mieszkanie w obecności notariusza i agenta nieruchomości.
art. 299 KSH w praktyce
Alternatywa dla upadłości
Ukrywanie majątku
Między teorią a praktyką (art. 299 KSH i nie tylko)
Jak zabezpieczyć swój majątek jako członek zarządu spółki z o.o.?
Odpowiedzialność majątkowa członka zarządu
Czy art. 299 KSH jest niekonstytucyjny? Wyrok Trybunału Konstytucyjnego SK 4/21
Zgłoszenie upadłości czy Orzeczenie upadłości przez sąd? oto jest pytanie.
Blokowanie działań komorniczych
Czy Twoja spółka jest już niewypłacalna?
Jak legalnie sprzedać spółkę z długami i nie odpowiadać z art. 299 k.s.h.?
Ukrywanie majątku przed komornikiem a art. 300 Kodeksu karnego.
Boisz się wyniszczających kontroli z US, UKS, ZUS, PIP, PIH?
Antywindykacja w praktyce
„Kilka słów o 299 k.s.h.” – czyli jak naprawdę działa
Artykuł 183 § 1 k.p.k. – Tarcza ochronna dla świadka będącego członkiem zarządu
Unikanie VAT przez próg obrotowy
Sztuczki prawne i obejścia art. 233 K.s.h. roku 2025
Jak „trzy siódemki” (art. 777 k.p.c.) dają iluzoryczną ochronę na rynku nieruchomości
„Trzy siódemki”, czyli art. 777 k.p.c. – fikcyjna ochrona, realne ryzyko.
Checklista: due diligence aktywów bilansowych - Ochrona przed art. 299 K.s.h.
Aktywa w bilansie to byt bardzo kreatywny
Prowadzenie spółki bez zarządu: konstrukcja prawna w służbie ograniczenia odpowiedzialności
Notariusz prawdę powie.
Czy wiesz jak są pompowane akcje spółek giełdowych.
Komornicy
Oddłużanie Spółek
Optymalizacja oparta na silniku spółki jawnej i prostej spółki akcyjnej.
Windykacja KRUK i inni w pigułce.
Komornicy Poborcy Windykatorzy, znam ich wszystkich! Intelektualnie ni pies ni wydra.
Prosta Spółka Akcyjna w dobrych rękach to skuteczny wehikuł, nie tylko optymalizacyjny.
Wpływ kapitału, majątku i innych praw majątkowych na odpowiedzialność zarządu zobowiązania część 2
Sprawdź Checklistę: Czy członek zarządu odpowiada z art. 299 KSH?
Wpływ kapitału, majątku i innych praw majątkowych na odpowiedzialność zarządu zobowiązania część 1
Zarząd Powierniczy
Sprzedaż spółki z długami a odpowiedzialność zarządu – co warto wiedzieć?
Typowy scenariusz: „Jeszcze tylko trzy pisma i jedno zażalenie…”
Bo faktur się nie płaci
Czym są aktywa i ich wpływ na bilans? a co za tym idzie na 233/299/586 K.s.h
Dlaczego warto unikać firm „pomagających” w regulowaniu zadłużeń?
Optymalizacja spółek – legalność, ustawodawstwo, metody
Upadłość – Zgłoszenie wniosku czy ogłoszenie upadłości przez Sąd?
299 k.s.h – Niekończąca się opowieść …
Życzenia Świąteczno Noworoczne cz.2
W krainie absurdu cz.1
Zadłużona spółka to nie tylko 299 ksh, ale i przerażający art. 586 ksh ;)
Życzenia świąteczne od kancelarii bladowski.legal cz.1
Skup spółek – procedury, formalności, etapy.
Procedury prawne i finansowe w procesie skupu spółek zadłużonych
Formy prawne spółek a ochrona majątku
Skup spółek zadłużonych: kluczowe aspekty analizy finansowej i przeniesienia praw
Szukasz w internecie faktów i mitów o art.586 k.s.h. Spokojnie! Nie znajdziesz!
Ograniczenie odpowiedzialności zarządu za zobowiązania
Umowa kupna-sprzedaży spółki zadłużonej
Spokojnie to tylko upadłość
Skup spółek zadłużonych: Fakty i mity cz.3
Skup spółek zadłużonych: Fakty i mity cz.2
Skup spółek zadłużonych: Fakty i mity cz.1
299 ksh niekonstytucyjne
Kupujemy Zadłużoną Spółkę cz.2 Windykatornia Simplex sp. z o.o. ze Słupska
Kupujemy Zadłużoną Spółkę Windykatornia Simplex sp. z o.o. ze Słupska
Pytania i Odpowiedzi
Notariusza "warto" posłuchać
Jestem kimś pracuję w US i mam braki w wykształceniu podstawowym
Odpowiedzialność prezesa zarządu w spółce z o.o. – mity i realia prawne
CZYM SĄ AKTYWA I ICH WPŁYW NA BILANS? A CO ZA TYM IDZIE NA 233/299/586 K.S.H
Majątek spółki w kontekście art. 586 ksh
Majątek spółki a bezskuteczność egzekucji – art. 233/299/586 KSH
Likwidacja poprzez sprzedaż spółki
Zawyżanie wartości spółki przez aktywa
Presja wierzycieli
KAPITAŁ ZAKŁADOWY
586 ksh
Zawyżanie wartości spółki
ZALEŻNOŚĆ: MAJĄTEK, A UPADŁOŚĆ
Jestem członkiem zarządu dużej, upadającej spółki. Jak mogę ją optymalizować?
Odpowiedzialność majątkowa członka zarządu w kontekście upadłości spółki
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych
Odpowiedzialność Zarządu za zobowiązania – to już staje się nudne.
Art. 299 ksh to temat rzeka…
Jestem kimś pracuję w US! Mam braki w wykształceniu podstawowym.
Koszt Upadłości
Pochlebstwa płynące z ZUS-u dla nas – za dobrze wykonywaną pracę :)
Upadłość Spółki 2025
Proces restrukturyzacji spółki wiąże się z przejęciem jej udziałów - co pozwala unikać 299 K.s.h.
Kompleksowa obsługa rejestracji spółek w Krajowym Rejestrze Sądowym
Utworzenie na bazie przedsiębiorstwa w likwidacji nowego podmiotu, wykorzystującego potencjał spółki
Nabywamy spółki po przeanalizowaniu wstępnym dokumentacji finansowej
Nasze działanie pozwoli :uchronić się przed orzeczeniem zakazu prowadzenia działalności gospodarczej
Ochronie przed konsekwencjami wynikającymi z art. 299 K.s.h, oraz art. 21 Prawa upadłościowego
Chronimy majątek prywatny przed wierzycielami i komornikiem
RESTRUKTURYZACJA w 2025 opiera się przede wszystkim na : Występowaniu jako zarząd kryzysowy
Artykuł 299 ksh - fakty i mity
Czym jest prosta spółka akcyjna?
Innowacyjne strategie biznesowe: jak zwiększyć konkurencyjność firmy konsultingowej
Jak uniknąć pułapek w prowadzeniu spółki 2025
Jak skutecznie opracować strategię biznesową dla rozwoju firmy
Innowacyjne strategie rozwoju biznesu: jak wykorzystać nowe technologie?